Bladluizen bestrijden met groene zeep, oregano-thee en andere huismiddeltjes.

Helaas komt een luis zelden alleen. Bladluizen behoren tot de meest voorkomende plagen bij planten. Vanaf mei verschijnen ze als uit het niets en vermenigvuldigen zich snel. In een mum van tijd hebben zich hele kolonies gevormd. En zo hebben we vaak geen zin meer om vlierbloesem of rozenblaadjes te gebruiken voor thee of andere recepten. Wij hebben tips en huismiddeltjes op een rijtje gezet, waarmee bladluizen kunnen worden bestreden.

De bladluis: een plaag voor planten

Vele honderden inheemse bladluissoorten zuigen jonge bladeren, bloemen en scheuten. Bijvoorbeeld de rozenluis (op rozen, appels, peren, aardbeien), de zwarte bonenluis (bonen, aardappelen, rapen, sneeuwbal en kardinaalsmuts) of de groene perzikluis (op perzik, pruim en mirabellen, groentesoorten en onkruid).

De millimeterkleine insecten bijten met hun snuit in de plantencellen en zuigen het suikerrijke plantensap eruit. Een groot deel van het suikersap scheiden ze weer uit. Deze zogenaamde honingdauw bedekt de plant met een kleverig laagje en is een betrouwbare indicator voor een luizenplaag. Op deze afzettingen nestelt zich vaak roetdauw en vormt een een zwarte, vervilte schimmellaag. De honingdauw trekt ook mieren aan, die de bladluizen letterlijk melken en tegen roofdieren verdedigen.

Het zuigen van de bladluizen verzwakt de planten, belemmert de groei en maakt ze vatbaar voor andere plagen en ziekten.

Een bladluisplaag voorkomen zonder chemische middelen

De beste manier om bladluizen te voorkomen is om de tuin zo natuurgetrouw te cultiveren en niet teveel soortgelijke planten bij elkaar te planten. Maak van je tuin een gemengde cultuur. Vermijd ook overbemesting met stikstof, want dat verzwakt het afweermechanisme van de planten en trekt de bladluizen aan.

Bladluizen geven de voorkeur aan verzwakte planten. Ze wijzen vaak op problemen bij de wortels: is de grond te hard, is er een gebrek aan water of meststoffen, of staat de plant op de verkeerde plaats? Het losmaken van de grond kan het probleem vaak al oplossen. Bij potplanten kan het bladluisprobleem vaak worden opgelost door verplanten.

De superhelden tegen luizen: nuttige insecten

Een intact ecosysteem werkt grotendeels zelfregulerend in het geval van een plaag. Een beetje geduld wordt dan ook beloond: larven van lieveheersbeestjes en gaasvliegen bestrijden bladluis snel en effectief. Een enkel lieveheersbeestje- of gaasvlieglarve eet 300-600 bladluizen in hun drie weken durende ontwikkelingsperiode.

Je moet echter eerst een plaag toestaan, totdat de regulering door de nuttige organismen in werking treedt. Plant enkele voor bladluis gevoelige planten zodat de nuttige insecten worden aangetrokken en ze zich goed kunnen voortplanten: valse jasmijn, vlierbes, Oostindische kers en rozen zijn hiervoor zeer geschikt. Zorg er ook voor dat de natuurlijke vijanden van de bladluizen zoals gaasvliegen, lieveheersbeestjes, sluipwespen, galmuggen en zweefvliegen voldoende nestgelegenheid in de tuin hebben, bijvoorbeeld door een insectenhotel te plaatsen. Als de bladluisjagers zich op hun gemak voelen in jouw tuin, zal de plaag na een eerste invasie in het late voorjaar of de vroege zomer afnemen. Zulke nuttige insecten kun je ook online bestellen en dan in de serre of kast uitzetten.

Als het toch nodig is: bladluizen bestrijden met biologische bestrijdingsmiddelen

Bladluizen moeten in de eerste plaats worden bestreden met middelen die niet schadelijk zijn voor nuttige insecten. De in de handel verkrijgbare bestrijdingsmiddelen zijn voornamelijk preparaten op basis van koolzaadolie of kaliumzeep. Biologische insecticide, bijvoorbeeld op basis van pyrethrine of neem, zijn ook schadelijk voor de nuttige insecten en mogen daarom alleen in noodgevallen worden gebruikt.

Bladluizen bestrijden met zelfgemaakte huismiddeltjes

Meestal kun je het ongedierte met milieuvriendelijke huismiddeltjes in toom houden. Als alleen enkele scheuten zijn aangetast, dan is het meestal voldoende om het ongedierte met een harde waterstraal eraf te spuiten of ze met de vingers eraf te vegen.

Als de planten erger zijn aangetast, dan kun je zelfgemaakte bouillon, vloeibare mest en thee gebruiken. Er zijn talloze tips en recepten te vinden, die helaas niet allemaal succesvol zijn. Hieronder volgen enkele beproefde recepten:

De klassieker: zachte zeep tegen bladluizen

Kern- of zachte zeep (kalizeep) zijn zepen zonder overtollig vet: Ze bevatten ook geen geur- of kleurstoffen. Los 20-30 gram geraspte kernzeep of vloeibare zachte zeep op in een liter heet water en giet de afgekoelde zeepoplossing in een spuitfles. Besproei de aangetaste planten met het oude huismiddeltje. Tip: Als de planten sterk zijn aangetast (vooral bij schild- en wolluizen) kan de werking van het middeltje worden versterkt met een beetje alcohol of spiritus (1-2 tl).

Oregano-thee tegen bladluizen

Het populaire keukenkruid is niet alleen geschikt om mee te koken. Oregano bevat veel stoffen die tegen bladluizen werken. De spray is eenvoudig en snel te maken. Je hebt 100 gram verse of als alternatief 20 gram gedroogde oregano nodig. Giet een liter heet water over de bladeren en laat het mengsel 15 minuten trekken. Zeef het mengsel om de bladeren te verwijderen en verdun het met 3 liter water. Nu kun je het huismiddeltje over de aangetaste delen van de plant sproeien. Sproei het beste na een paar dagen nog een tweede keer. Belangrijk: onze inheemse origanum soort (wilde marjolein) is te zwak. Je hebt de zuidelijke origanum soorten nodig zoals de Griekse oregano (Origanum vulgare ssp. hirtum) die ook bij ons in de tuin winterhard is.

Aftreksel van rabarberbladeren

Een aftreksel van rabarberbladeren helpt vooral tegen de zwarte bonenluis. Hiervoor kook je 500 gram verse bladeren voor 20 minuten in drie liter water. Sproei de aangetaste planten om de paar dagen met de gezeefde vloeistof in. Het huismiddeltje versterkt de planten ook tegen schimmels.

Aftreksel van boerenwormkruid

Een aftreksel van boerenwormkruid heeft een lichte insecticide werking. Daarvoor wordt 100 gram vers of 20 gram gedroogd kruid 20 minuten lang in een liter water gekookt. Verdun het mengsel met 8 liter water en besproei daarmee de planten.

Knoflookthee tegen bladluizen

Knoflook is een alleskunner, want het werkt niet alleen goed tegen verschillende schimmels op je planten, maar is ook een probaat huismiddeltje tegen bladluis. Een spray kan worden gemaakt van  50 gram fijngehakte knoflooktenen met vijf liter heet water. Laat het mengsel minstens 30 minuten trekken en zeef het daarna. Besproei de planten na het afkoelen om de tien dagen met het onverdunde mengsel.

Magere of halfvolle melk

Bij een vroegtijdige bestrijding van een bladluizenplaag is ook melk een uitstekende keuze. Magere melk wordt in de verhouding 1:2 met water verdund. Halfvolle melk wordt in de verhouding van 1:5 met water verdund. Voeg aan een mengsel van vijf liter twee druppels etherische lavendelolie toe. Zo werkt het middeltje nog beter en je hebt ook meteen een goed middel tegen meeldauw.